W prawie oświatowym znajdujemy następujące zapisy dotyczące wewnątrzszkolnego systemu oceniania:

- § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, który stanowi, że szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia;
- § 2 ust. 1 pkt 4 załącznika nr 2 rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, który określa, że w statucie szkoły powinny znaleźć się szczegółowe zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów.

Wynika z nich jednoznacznie, że WSO jest bardzo ważnym  uregulowaniem prawnym w szkole. Wszystkie zmiany dotyczące wewnątrzszkolnego systemu oceniania muszą być uwzględniane w statucie szkoły. Nowelizację statutu szkoły musi przyjąć rada szkoły ( o ile istnieje)  lub rada pedagogiczna przed rozpoczęciem roku szkolnego, w którym zacznie ona obowiązywać.

Zgodnie z wybranymi  zapisami Ustawy o Systemie oświaty:

Art. 44b. 1. Ocenianiu podlegają:

1) osiągnięcia edukacyjne ucznia;

2) zachowanie ucznia.

3. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do:

1) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania;

2) wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania - w przypadku dodatkowych zajęć edukacyjnych.

5. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które ma na celu:

1) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie;

2) udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;

3) udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;

4) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu;

5) dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia;

6) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.

6. Ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje:

1) formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych, a w szkole policealnej - semestralnych, ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3;

2) ustalanie kryteriów oceniania zachowania;

3) ustalanie ocen bieżących i śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3, a także śródrocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania;

4) przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w art. 44k ust. 2 i 3, a także w art. 37 ust. 4, art. 115 ust. 3 i art. 164 ust. 3 i 4 ustawy - Prawo oświatowe;

5) ustalanie rocznych, a w szkole policealnej - semestralnych, ocen klasyfikacyjnych obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3, oraz rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania;

6) ustalanie warunków i trybu otrzymania wyższych niż przewidywane rocznych, a w szkole policealnej - semestralnych, ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych oraz rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania;

7) ustalanie warunków i sposobu przekazywania rodzicom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia.

8. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz ich rodziców, a w szkole policealnej - uczniów, o:

1) wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych, a w szkole policealnej - semestralnych, ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania;

2) sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów;

3) warunkach i trybie otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej, a w szkole policealnej - semestralnej, oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych.

10. Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły.

Celem wewnętrznego systemu oceniania jest poinformowanie ucznia oraz jego rodziców (opiekunów prawnych) o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych, pomoc uczniom w planowaniu rozwoju oraz motywowanie ich do pracy, umożliwienie nauczycielom doskonalenia metod pracy zarówno z uczniem zdolnym, jak i wymagającym wsparcia.
WSO powinien zawierać szczegółowo sformułowane wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania klasyfikacji śródrocznej i rocznej (końcowej) oraz kryteria oceniania zachowania, określać sposób i skalę oceniania bieżącego, ustalać warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane ocen śródrocznych i rocznych z poszczególnych przedmiotów i zachowania oraz warunki i sposób przekazania rodzicom informacji o ocenianiu uczniów. Dzięki WSO można w rzetelny, jasny i jednolity dla całej szkoły sposób ustalać oceny oraz gromadzić informacje o postępach (bądź ich braku) w edukacji, określić mocne i słabe strony, a także motywować podopiecznych do nauki, w zależności od ich możliwości.

Na początku każdego roku szkolnego uczniowie i ich rodzice lub opiekunowie są  informowani o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania klasyfikacji oraz sposobach weryfikowania osiągnięć edukacyjnych oraz zasadach oceniania.

Według obowiązujących norm prawnych organem szkoły jest Rada Rodziców, która reprezentuje ogół rodziców uczniów danej szkoły.

Prawo oświatowe reguluje również najważniejsze kompetencje rady rodziców.

Rada rodziców:

• uchwala w porozumieniu z radą pedagogiczną program wychowawczo-profilaktyczny szkoły.

• wyraża zgodę na działalność w szkole stowarzyszeń i innych organizacji.

• wnioskuje do dyrektora szkoły o ocenę pracy nauczyciela.

• uczestniczy w ocenie pracy dyrektora szkoły.

• opiniuje dorobek zawodowy nauczycieli ubiegających się o wyższy stopień awansu zawodowego.

• bierze udział w komisji konkursowej wybierającej kandydata na stanowisko dyrektora szkoły.

• gromadzi fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł przeznaczane na działalność statutową szkoły.

• opiniuje projekt planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.

• występuje do dyrektora i innych organów szkoły, organu prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach dotyczących szkoły.

Analizując różne systemy oceniania szkolnego można stwierdzić wielką różnorodność w tym zakresie ( systemy oparte na procentach, na średnich, w tym na średniej ważonej, punktowe oraz takie, gdzie nauczyciel wystawia ocenę według własnego uznania), ale poziomy wymagań na poszczególne stopnie szkolne obowiązujące w polskich szkołach są ujednolicone.

 K – wymagania konieczne – na ocenę dopuszczającą -uczeń:

• posiada minimum wiadomości i umiejętności wynikające z treści podstawy programowej, niezbędne w dalszej edukacji i użyteczne w życiu,
• potrafi samodzielnie przedstawić najważniejsze definicje, twierdzenia, własności, konstrukcje z zakresu przerobionego materiału,
• sprawdziany  pisze w większości przynajmniej na ocenę dopuszczającą,
• stara się brać udział w zajęciach zespołu wyrównawczego,
• w miarę swoich możliwości odrabia zadania domowe,
• rozwiązuje z pomocą nauczyciela zadania o niewielkim stopniu trudności.

 P – wymagania podstawowe – na ocenę dostateczną- uczeń:

• posiada wiedzę i umiejętności wynikające z treści podstawy programowej możliwe do opanowania przez ucznia przeciętnie zdolnego, przydatne na wyższych etapach kształcenia,
• rozwiązuje samodzielnie zadania matematyczne o niewielkim stopniu trudności,
• sprawdziany pisze na ocenę pozytywną (dostateczną lub co najmniej dopuszczającą),
• przygotowuje się dość systematycznie do zajęć i stara się brać w miarę aktywny udział w lekcji,
• potrafi samodzielnie korzystać z podręcznika i innych dostępnych źródeł,
• potrafi z niewielką pomocą nauczyciela wykorzystać zdobyte wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów.

R – wymagania rozszerzające – na ocenę dobrą- uczeń:

• posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza podstawę programową,
• potrafi logicznie myśleć,
• sprawdziany pisze w większości na ocenę dobrą,
• systematycznie przygotowuje się do zajęć i bierze w nich aktywny udział,
• potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika,
• wykorzystuje przy samodzielnym rozwiązywaniu zadań dostępne materiały,
• poprawnie posługuje się językiem matematycznym i właściwą terminologią,
• potrafi współpracować w grupie.

D – wymagania dopełniające - na ocenę bardzo dobrą  -uczeń:

• ma opanowaną wiedzę i umiejętności w pełnym zakresie programu klasy,
• potrafi samodzielnie i logicznie myśleć,
• sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu zadań o dużym stopniu trudności, a także potrafi je stosować w nowych sytuacjach,
• potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika oraz dokonywać ich analizy,
• samodzielnie i umiejętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy,
• aktywnie pracuje w grupie, samodzielnie rozwiązuje problemy,
• w większości sprawdziany pisze na oceny bardzo dobre,
• systematycznie przygotowuje się do zajęć i aktywnie w nich uczestniczy,
• bierze udział w konkursach matematycznych na szczeblu szkolnym.

W – wymagania wykraczające na ocenę celującą -wiedza ucznia wykracza poza program danej klasy. Uczeń:

• biegle rozwiązuje problemy,
• stosuje rozwiązania nietypowe,
• potrafi formułować problemy i dokonywać analizy nowych zjawisk,
• jest samodzielny w twórczym rozwijaniu własnych uzdolnień,
• systematycznie poszerza swoją wiedzę korzystając z literatury
• jeżeli jest możliwość uczestniczy w zajęciach kółka matematycznego,
• bierze udział w konkursach i olimpiadach matematycznych na szczeblu wyższym niż szkolny.

W/w  wymagania i kryteria ocen w pełni są odzwierciedlone w naszym WSO. Jednak  na wniosek grupy rodziców, złożony we wrześniu 2018 r., a dotyczący „zmiany przedziałów wystawiania ocen semestralnych i końcowych”, Rada Pedagogiczna w porozumieniu z  Radą Rodziców wprowadziła zmiany w systemie oceniania polegające między innymi na obniżeniu odpowiednich średnich ocen w celu uzyskania ocen: dopuszczającej, dostatecznej i dobrej, oraz wprowadzeniu możliwości poprawiania przez uczniów wszystkich form podlegających ocenie szkolnej. Utrzymano  dolną  granicę uzyskania oceny bardzo dobrej na poziomie 4,75, sugerując się przede wszystkim tym, iż liczba ta jest  ustawową, ogólnopolską średnią ocen niezbędną do uzyskania świadectwa z wyróżnieniem.

Wewnątrzszkolny System Oceniania Uczniów Szkoły Podstawowej w Berezce jest zgodny z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego i funkcjonuje w w/w szkole od kilku lat. 

Nasz system  Oceniania zapewnia między innymi:

1. jasne i jawne kryteria ocen,
2. takie same zasady oceniania na wszystkich przedmiotach,
3. takie same zasady oceniania dla wszystkich uczniów,
4. rzetelną informację zwrotną,
5. indywidualność oceniania,
6. obiektywizm,
7. sprawiedliwość,
8. równość,
9. szerokie możliwość poprawiania  i podwyższania ocen.

Ponadto w szkole corocznie są  przeprowadzane anonimowe badania ankietowe dotyczące różnych sfer działalności szkolnej. Ostatnia taka ankieta została przeprowadzona na spotkaniu z rodzicami w dniu 07.02.2019 r.

Poniżej prezentuję wyniki  ankiety  - Rodzice są partnerami szkoły.

W ankiecie wzięły udział 32 osoby.

Na kolorowo  wpisano ilości osób które zaznaczyły daną odpowiedź, lub dopisały odpowiedź.

1. Czy Pani/Pana zdaniem Rodzice powinni aktywnie uczestniczyć w życiu szkoły?

tak 31

nie 0

nie mam zdania 0     

  /1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

2. Czy w szkole działają organy przedstawicielstwa Rodziców?

tak 31

nie 0

nie wiem 0           

  /1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

3. Z jakich form kontaktu i współpracy ze szkołą korzysta Pani/Pan najczęściej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

zebrania ogólne/klasowe  31

spotkania indywidualne z wychowawcą lub nauczycielami  14

lekcje otwarte 2

uroczystości klasowe i szkolne 17

spotkania z ekspertami (prelekcje, szkolenia)  2

kontakt telefoniczny 12

dziennik elektroniczny 1

konsultacje 0

korespondencja 1

strona internetowa szkoły 11

4. Z kim w szkole kontaktuje się Pani/Pan najczęściej? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

z wychowawcą 31

z nauczycielem przedmiotu 3

z dyrektorem 4

z pedagogiem 1

z pracownikami obsługi 1

5. Jak ocenia Pani/Pan odbywające się w szkole zebrania? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

dostarczają mi wielu ważnych informacji na temat wydarzeń z życia klasy/szkoły 23

uzyskuję istotne informacje na temat zachowania i postępów w nauce mojego dziecka 20

zebrania są dobrze przygotowane i prowadzone 17

w czasie ich trwania mam możliwość wypowiedzenia się w istotnej dla mnie sprawie 16

nie spełniają moich oczekiwań 1

6. Czy liczba zebrań z Rodzicami organizowanych przez szkołę jest właściwa?

zbyt duża 1

wystarczająca 28

za mała 2              

    1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

7. Czy Pani/Pan jest w wystarczającym stopniu informowana/y przez szkołę o zachowaniu swojego dziecka i jego postępach w nauce?

zdecydowanie tak 20

raczej tak 11

raczej nie 0

zdecydowanie nie    

   1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

8. Czy według Pani/Pana działania szkoły przy rozwiązywaniu problemów wychowawczych są wystarczające?

zdecydowanie tak 12

raczej tak 16

raczej nie 2

zdecydowanie nie 1

nie mam zdania 1

9. Czy szkoła wspiera Rodziców w wychowaniu dzieci?

tak 25

nie 1

trudno powiedzieć 6

10. Czy Pani/Pana zdaniem nauczyciele są otwarci na opinie i propozycje Rodziców dotyczące funkcjonowania szkoły?

zdecydowanie tak 8

raczej tak 21

raczej nie 2

zdecydowanie nie 1

11. Jakie formy wsparcia Pani/Pana zdaniem szkoła ma do zaoferowania? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

pomoc socjalna 5

pomoc pedagoga szkolnego 17

pomoc specjalistów np. logopedy 4

opieka świetlicy/biblioteki 22

organizacja szkoleń dla Rodziców 1                

/ 3 OSOBY NIE UDZIELIŁY ODPOWIEDZI

12. Czy angażuje się Pani/Pan w życie szkoły?

zdecydowanie tak 8

raczej tak 19

raczej nie 4

zdecydowanie nie   0                                  

         1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

13. W jaki sposób uczestniczy Pani/Pan w życiu klasy/szkoły? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

wyrażanie opinii o pracy szkoły, przedstawianie własnych sugestii/propozycji/pomysłów 4

wsparcie finansowe (opłata na Radę Rodziców) 22

wykonywanie użytecznych prac na rzecz szkoły 14

pomoc przy organizacji imprez/uroczystości/wycieczek szkolnych 23

udział w zebraniach Rady Rodziców 11

inne …”organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci szkolnych”

          /  1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

14. W jaki sposób dzieli się Pani/Pan swoimi opiniami z nauczycielami/dyrekcją na temat pracy szkoły? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

rozmowy podczas zebrań 24

wypełnianie ankiet 21

rozmowy indywidualne z nauczycielami/dyrekcją 16

korespondencja 3

15. Jak Pani/Pan ocenia wpływ Rodziców na życie szkoły?

bardzo duży 10

wystarczający 17

zbyt mały 4

1 osoba dopisała „ nie wiem trudno powiedzieć”

16. Czy zapoznała/ał się Pani/Pan z podstawowymi dokumentami szkoły? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

statut 21

program rozwoju szkoły 9

program wychowawczy i profilaktyczny 6

nie znam tych dokumentów 4

  /2 OSOBY NIE UDZIELIŁY ODPOWIEDZI

17. W jaki sposób dowiedziała/ał się Pani/Pan o istnieniu w/w dokumentów? (Można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź)

od nauczycieli 21

ze strony internetowej szkoły 14

od dyrektora 10

w inny sposób…… „ na zebraniu rodziców”

4 OSOBAY NIE UDZIELIŁY ODPOWIEDZI

18. Czy uważa Pani/Pan, że dziennik elektroniczny ułatwia i wspiera współpracę szkoły z Rodzicami?

tak 29

nie 2                            

1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

19. Czy oferta szkoły w zakresie zajęć dodatkowych/pozalekcyjnych jest Pani/Pana zdaniem zadowalająca?

zdecydowanie tak 8

raczej tak 19

raczej nie 2

zdecydowanie nie 1                    

    2 OSOBY NIE UDZIELIŁY ODPOWIEDZI

20. Czy praca świetlicy szkolnej spełnia Pani/Pana oczekiwania?

zdecydowanie tak 8

raczej tak 14

raczej nie 3

zdecydowanie nie 1

nie korzystam z pomocy świetlicy 4

W jakich godzinach powinna być czynna świetlica/przedszkole?:  np.

 „od ………13…., do ……15,

 „od ………….       do   17”

 „od 7 ……….do ……16”

       2 OSOBY NIE UDZIELIŁY ODPOWIEDZI

21. Czy uważa Pani/Pan szkołę za miejsce bezpieczne dla swojego dziecka?

zdecydowanie tak 16

raczej tak 15

raczej nie 0

zdecydowanie nie    0                  

       1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

22. Czy jest Pani/Pan zadowolona/ny z współpracy ze szkołą?

zdecydowanie tak 11

raczej tak 19

raczej nie 1

zdecydowanie nie  0

  1 OSOBA NIE UDZIELIŁA ODPOWIEDZI

23. Inne uwagi i propozycje  zmian dotyczące pracy  szkoły: ( zmiana czego na co?)

- NIKT Z ANKIETOWANYCH NIE PODAŁ ŻADNYCH  PROPOZYCJI

Reasumując pragnę podkreślić, iż obowiązujący w Szkole Podstawowej w Berezce Wewnątrzszkolny System Oceniania jest zgodny z obowiązującym prawem oświatowym, dobrze przygotowuje uczniów do egzaminów zewnętrznych kładąc większy  nacisk na oceny z  pisemnych prac klasowych i sprawdzianów, a dodatkowo w 100 % eliminuje ocenianie szkolne oparte na znajomościach, odpowiednim lub nieodpowiednim  „nazwisku”, emocjach i  subiektywizmie oraz ocenianiu na tle klasy.

                                                                                                  Barbara Gaweł Łyda